اما این موضوع واقعیت دارد چرا كه موتورهای مدرن و گازوئیل مرغوب، مشکلات گذشته خودروهای دیزلی را حل کرده و با توجه به راندمان بهتر و مصرف کمتر اين خودروها نسبت بهخودروهاي بنزيني، اكنون استفاده از خودروهای دیزلی بهعنوان یکی از راهحلهای اصلي کاهش مصرف سوختهاي فسیلی، به شكلي جدي مطرح شده است.
در ایران نیز تحقيقات براي طراحي و توليد موتورهاي ديزلي جديد سواري آغاز شده و خودروسازان قصد دارند درصورت بر طرف شدن موانع قانوني و تامين سوخت ديزل مناسب، نسبت به توليد موتورهاي ديزلي اقدام كنند.
افزايش قيمت جهاني نفت و فرآوردههاي نفتي و يارانههاي هنگفت پرداختي به بنزين و ساير حاملهاي انرژي، موجب شد تا در كشورمان افزايش قيمت، سهميه بندي بنزين و گرايش به استفاده از گاز بهعنوان سوخت جايگزين خودروها، بهعنوان برخي راهكارهاي كاهش مصرف اين فرآورده از سوي سياستگذاران مطرح و اجرايي شود.
افزايش قيمت بنزين موجب شده تا در همه كشورهاي جهان به ويژه كشورهاي اروپايي، استفاده از خودروهايي با سوختهاي جايگزين بيش از پيش مورد توجه قرار گيرد.
گرچه در چند سال اخير گرايش به استفاده از خودروهاي ديزلي در ايران نيز به شكل جديتري مطرح شده و اميد ميرود با طراحي و ساخت موتور ملي ديزلي، اين خودروها با اقبال بيشتري از سوي مصرفكنندگان مواجه شود، اما هنوز استفاده از گازوئيل بهعنوان سوخت جايگزين بنزين در خودروهاي سواري اجرايي نشده است.
مدیر عامل مرکز تحقیقات موتور ایران خودرو در این باره گفته است كه موتور ملي ديزلی تا سال 1390 به توليد انبوه ميرسد. بررسيهاي جامع در مورد طراحي و توليد موتور ديزل، از اواسط سال گذشته در مركز تحقيقات موتور ايران خودرو آغاز شده كه به موازات اجراي برنامههاي وزارت نفت براي عرضه سوخت مناسب، اجرايي ميشود.محمد زالي، با اشاره به رويكرد جهاني در به كار گيري قواي محركه ديزل در خودروهاي سواري، حركت به سمت توسعه موتورهاي ديزل را يك الزام قلمداد كرده و میگوید:
موتور ديزلی ايران خودرو كه بر پايه موتور ملي و در همان خانواده است، طراحي و عرضه ميشود. حجم اين موتور بين ۱.۵ تا ۱.۶ لیتر بوده و قصد داريم، در سالجاري موتور ديزل را روي برخي محصولاتمان نصب کنيم.
براي اين منظور و به موازات حركت در مسير طراحي و توليد موتور ديزل ملي و تا زمان توليد انبوه اين موتور، از يك موتور ديزلی آماده توليد در محصولات ايران خودرو استفاده خواهد شد.
اين در حالي است كه مديرعامل ايران خودرو با تردید در زمينه تولید این خودروها در ایران، ميگويد: خودروهاي ديزلي از فناوري بسيار بالايي برخوردار بوده و ديگر اينكه گازوئيل توليد داخل در سطح مطلوبی نيست.
با این حال منوچهر منطقي، از برنامهريزي شركت تحت پوشش خود براي نصب موتور ديزلي روي سمند و پژو ۲۰۶ در بازارهاي صادراتي خبر داده و ميافزايد: در مرحله دوم، برنامه ايران خودرو براي نصب اين موتور روي تمام محصولات شركت را اجرا ميكنيم.
این ديدگاهها در حالی مطرح ميشود که در فروردین ماه امسال، اعلام شد با استناد به تبصره ۱۳ قانون بودجه سال ۸۶ كل كشور و با رعايت تصويبنامه مربوطه و براساس مصوبه وزراي عضو كارگروه، شمارهگذاري خودروهاي ديزلي با رعايت ساير قوانين و مقررات مربوط، مجاز است.
شاید این مصوبه اولین گام در برداشتن موانع تولید نشدن و شماره گذاری خودروهای دیزلی باشد؛ خودروهايي كه بهدليل دیدگاه غلط مردم و مسئولان، توليد آن از سالها پيش ممنوع بوده است چرا كه هنوز هم در كشورمان افراد بسیاری گمان ميكنند، سوخت گازوئیل آلودگی بالایي دارد. اين در حالی است که اكنون با تولید گازوئیل مناسب و موتورهای جدید، این سوخت به سوخت نخست اروپا تبدیل شده است.
چالشهاي تامين سوخت
با اين وجود شاید بتوان گفت تحولات جهانی در زمينه استفاده از خودروهاي گازوئيلي موجب شده تا خودروسازان و مسئولان كشورمان نيز به شكل جديتري به توليد اين خودروها توجه كنند، به گونه ای که با برنامههاي ايران خودرو در زمينه توليد موتورملي ديزلي، سایپا نیز اعلام كرده امسال قصد تولید خودروهای سواری دیزلی را داشته و میخواهد محصول نیسان زامیاد را با موتور دیزلی عرضه کند.
اما در اين زمينه نيز هنوز ابهاماتی وجود داشته و مشكل اصلي يعني نوع سوخت گازوئيل مورد استفاده در ایران، همچنان باقي است، چرا که گازوئيل توليد شده در کشورمان بسیار نامرغوب است.
احمد نعمت بخش، دبیر انجمن خودروسازان در اين زمينه میگوید: گازوئيل توليد داخلي داراي میزان زیادی گوگرد است که چندین برابر مقدار مجاز اين ماده در گازوئیلهاي استاندارد است.
با این وجود بعید بهنظر می رسد این مشکل به زودی و تا ۶ ماه آینده حل شود. اين در حالياست كه محمدرضا نعمتزاده، مديرعامل شركت ملي پالايش و پخش فرآوردههاي نفتي ايران اعلام كرده است، در مراحل ابتدايي با واردات بيشتر گازوئيل مرغوب، نياز اين خودروها تامين خواهد شد اما در طولاني مدت و براساس برنامه موجود واحدهاي توليد گازوئيل مرغوب در ۹ پالايشگاه نفتي كشور توسعه مييابد كه در اين صورت توليد گازوئيل مرغوب در داخل كشور افزايش پيدا خواهد كرد.
عباس كاظمي، مديرعامل سازمان بهينهسازي مصرف سوخت نيز ميگويد: براساس توافقنامه اين سازمان و شركت ايران خودرو، تا سال 1390خودروهاي ديزلي به بازار خواهند آمد و تامين گازوئيل مطلوب و مرغوب براي سوخت آنها نيز بر عهده پالايشگاهها خواهد بود.
گاز، گازوئيل يا بنزين؟
مطالعات انجام شده حاكي از آن است كه استفاده از موتورهاي ديزلي به جاي موتورهاي بنزيني بهطور متوسط 30 درصد صرفهجويي در مصرف سوخت را در پي خواهد داشت. امروزه در خودروهاي سواري ديزلي مصرف 5 ليتر گازوئيل به ازاي هر 100 كيلومتر معمول است، ولي در خودروهاي سواري بنزيني مصرف 6ليتر در هر 100 كيلومتر ايدهآلترين حالت است.
با وجود اين مزايا هنوز، مسئولان وزارت نفت معتقدند، با امكانات موجود و همچنين با توجه به ذخاير عظيم گاز در كشور باید راهبرد مصرف سوخت كشور با توجه به مطالعات انجام شده، بر گاز متمركز شود. براي ديزلي كردن خودروها به گازوئيل با كيفيت بالا و گوگرد پايين نياز بوده و پالايشگاههاي ايران تنها براي توليد روزانه 100 هزار ليتر گازوئيل كمگوگرد ظرفيت دارند.
رفع اين مشكل نيازمند تاسيس پالايشگاه جديد آن هم به تعداد زياد است. برخلاف تصور عموم كه خودروهاي ديزلي دودزا هستند، گازوئيل كمگوگرد پاكتر از بنزين است. بهعنوان نمونه ميزان توليد دي اكسيد كربن در خودروهاي ديزلي به اندازه 24 و اكسيد كربن بهميزان 30 درصد كمتر از نمونه های بنزینی است.
تفاوت اصلی موتورهای بنزینی و دیزلی در ذات این دو سوخت نهفته است چرا که بنزین با فشار اندكي منفجر می شود اما دیزل در فشار بالا شروع به سوختن میکند.
به همین علت است كه موتورهای بنزینی با شمع کار كرده اما در موتورهای دیزلی سوخت تحت فشار محترق بوده و انرژی آن تبدیل به کار می شود و این عملکرد متفاوت باعث شده تا موتورهای دیزلی، تا حدودي کندتر از موتورهاي بنزيني باشد؛ اما در اين نوع موتورها، زمان بیشتری براي تبديل انرژي سوخت به كار وجود دارد به همین دلیل، موتور بازدهي بهتری داشته و در مقابل سوخت کمتر، كار بیشتری انجام می شود. بازده حرارتي موتورهاي بنزيني حدود 26 درصد است، حال آنكه اين بازده در موتورهاي ديزلي 42 درصد گزارش شده است.
همچنين در موتورهاي ديزلي 20 درصد افزايش گشتاور و 25 درصد افت قدرت موتور نسبت به موتورهاي مشابه بنزيني وجود دارد، اين روند موجب شده بهدليل ميزان كمتر آلودگي و مصرف سوخت موتورهاي ديزلي، اكنون بيش از 50 درصد خودروهاي مورد استفاده در آلمان و فرانسه ديزلي باشند.
بر اين اساس برخی کارشناسان معتقدند درصورتي كه در كشورمان نیز سوخت گازوئیل در کنار سوختهایي مانند بنزین و گاز در یک سبد سوختی قرار گیرد، شايد بهتر بتوانيم با مشکلات مصرف بالای سوخت و بحران بنزین مقابله کنيم.
نظرات شما عزیزان: